08-05-2012, 08:07 PM
Η ιδέα του ισοδύναμου παραλληλόγραμμου, που δείχνει το μέσο πλάτος στο ίσαλο επίπεδο και καθορίζει την ευστάθεια στα καγιάκ δεν θα είχε πολλή αξία, αν δεν λειτουργούσε το ίδιο καλά -και καλλίτερα- με το σκάφος να ισορροπεί υπό κλίση.
Υπενθυμίζουμε ότι τα θαλασσινά καγιάκ ισορροπούν υπό κλίση, στιγμιαία ή παρατεταμένα, σε δύο καταστάσεις. Μία που ο αναβάτης τα γωνιάζει επίτηδες (edging) στα πλαίσια των χειρισμών πλοήγησης, και μία που τα ίδια κρατιούνται μεν σχεδόν οριζοντιωμένα αλλά κεκλιμένος έχει γίνει τότε ο γιαλός, δηλαδή πλέουν την πλαγιά ενός πλευρικού κύματος.
Το ατρακτοειδές σχήμα του ίσαλου περιγράμματος επάγει -λοιπόν- μία ενδιαφέρουσα συμπεριφορά.
Καθώς το σκάφος παίρνει κλίση τα ακραία μέρη σταδιακά ξενερίζουν και το μήκος κονταίνει. Όταν όμως το ίσαλο μήκος μικραίνει, το σκάφος κάθεται βαθύτερα στο νερό και αναγκαστικά αυξάνει το πλάτος, το αδράχτι γίνεται κοντόφαρδο. Όσο μάλιστα το αχνάρι στρογγυλεύει, αυτό που μεγεθύνεται γοργά είναι το μέσο πλάτος και, συνεπακόλουθα, αυξάνει θεαματικά η ευστάθεια. Η αίσθηση ανασφάλειας υποχωρεί και η σταθερότητα «σφίγγει».
Αυτή είναι η περίφημη δευτερεύουσα ή τελική σταθερότητα (final stability), που προϊούσας της κλίσης αυξάνει, για όσο το μέσο πλάτος εξακολουθεί να μεγεθύνεται. Όταν το μέσο πλάτος αρχίσει κάποτε να ξαναστενεύει, κάθε έννοια ευστάθειας καταρρέει απότομα και το σκάφος αναποδογυρίζει μονομιάς.
Αρχική και τελική σταθερότητα είναι -ατυχώς- ανταγωνιστικές ιδιότητες και στους πρωτόπειρους δημιουργούν ένα δίλημμα επιλογής.
Είναι όμως ψευτοδίλημμα και σκορπίζει αμέσως με μία μόνο κουβέντα:
"Η μικρή αρχική σταθερότητα φταίει για το φόβο ότι θα ανατραπείς, το γεγονός όμως ότι τελικά δεν ανατρέπεσαι το οφείλεις στη μεγάλη τελική ευστάθεια".
Κάντε γούστο τώρα, ότι σχετικά με την ευστάθεια υπάρχει και άλλο -πραγματικό αυτή τη φορά- δίλημμα επιλογής, κρύβεται όμως καλά…
Υπενθυμίζουμε ότι τα θαλασσινά καγιάκ ισορροπούν υπό κλίση, στιγμιαία ή παρατεταμένα, σε δύο καταστάσεις. Μία που ο αναβάτης τα γωνιάζει επίτηδες (edging) στα πλαίσια των χειρισμών πλοήγησης, και μία που τα ίδια κρατιούνται μεν σχεδόν οριζοντιωμένα αλλά κεκλιμένος έχει γίνει τότε ο γιαλός, δηλαδή πλέουν την πλαγιά ενός πλευρικού κύματος.
Το ατρακτοειδές σχήμα του ίσαλου περιγράμματος επάγει -λοιπόν- μία ενδιαφέρουσα συμπεριφορά.
Καθώς το σκάφος παίρνει κλίση τα ακραία μέρη σταδιακά ξενερίζουν και το μήκος κονταίνει. Όταν όμως το ίσαλο μήκος μικραίνει, το σκάφος κάθεται βαθύτερα στο νερό και αναγκαστικά αυξάνει το πλάτος, το αδράχτι γίνεται κοντόφαρδο. Όσο μάλιστα το αχνάρι στρογγυλεύει, αυτό που μεγεθύνεται γοργά είναι το μέσο πλάτος και, συνεπακόλουθα, αυξάνει θεαματικά η ευστάθεια. Η αίσθηση ανασφάλειας υποχωρεί και η σταθερότητα «σφίγγει».
Αυτή είναι η περίφημη δευτερεύουσα ή τελική σταθερότητα (final stability), που προϊούσας της κλίσης αυξάνει, για όσο το μέσο πλάτος εξακολουθεί να μεγεθύνεται. Όταν το μέσο πλάτος αρχίσει κάποτε να ξαναστενεύει, κάθε έννοια ευστάθειας καταρρέει απότομα και το σκάφος αναποδογυρίζει μονομιάς.
Αρχική και τελική σταθερότητα είναι -ατυχώς- ανταγωνιστικές ιδιότητες και στους πρωτόπειρους δημιουργούν ένα δίλημμα επιλογής.
Είναι όμως ψευτοδίλημμα και σκορπίζει αμέσως με μία μόνο κουβέντα:
"Η μικρή αρχική σταθερότητα φταίει για το φόβο ότι θα ανατραπείς, το γεγονός όμως ότι τελικά δεν ανατρέπεσαι το οφείλεις στη μεγάλη τελική ευστάθεια".
Κάντε γούστο τώρα, ότι σχετικά με την ευστάθεια υπάρχει και άλλο -πραγματικό αυτή τη φορά- δίλημμα επιλογής, κρύβεται όμως καλά…