07-11-2012, 09:04 PM
Μου έχει μείνει στη μνήμη από την εφηβική ηλικία ένα περιστατικό που ξετυλίχτηκε στο οικογενειακό περιβάλλον. Ένας μεγαλύτερος συγγενής μου, όρθιος μέσα στο δωμάτιο και ισορροπώντας καβάλα στο σβέρκο τον σκάρτα τρίμηνο γιο του, άρχισε να γέρνει το σώμα δεξιά - αριστερά, κάνοντας ελεγχόμενες αλλά απότομες κινήσεις αποσταθεροποίησης (μην δοκιμάσετε αυτό στο σπίτι).
Σε κάθε εκτροπή, το βρέφος, με έκδηλο τον αιφνιδιασμό στο βλέμμα, αντιδρούσε αστραπιαία συσπώντας ενστικτωδώς τους κατάλληλους μυς και ανακτούσε την ισορροπία του χωρίς βοήθεια. Σε έπειθε, ο μπόμπιρας, ότι θα ήταν σχεδόν αδύνατον να τον ρίξεις. Σε τέτοιο βαθμό, που τις πρώτες υστερικές κραυγές από μάνες, θείες και γιαγιάδες διαδέχτηκαν γρήγορα τα γέλια και ο θαυμασμός όλων. Ήταν πολύ εντυπωσιακό.
Το αντανακλαστικό της ισορροπίας από καθιστή θέση είναι επομένως έμφυτο στον καθένα, με τη διαφορά πως, σαν κάθε άλλη δεξιότητα που δεν ασκείται συστηματικά, ατροφεί με τον καιρό και πέφτει σε απραξία. Έτσι που, όταν ξαφνικά ανακληθεί σε δράση, να αποδείχνεται αδούλευτο, ακατέργαστο.
Σε όρθια στάση -βλέπετε- στη βάδιση, το τρέξιμο ή το άλμα, τη φροντίδα της ισορροπίας αναλαμβάνουν κυρίως τα πόδια και τα χέρια, το ίδιο στα περισσότερα αθλήματα και τις διαδεδομένες παιδιές. Ακόμα και στις ρίψεις, την πυγμαχία, την ξιφασκία, το σκι, την ιππασία, την ποδηλασία χωρίς χέρια, ο κορμός ισορροπεί βρίσκοντας αντιστήριξη στα πέλματα και οι τοποθετήσεις του ελέγχονται ουσιαστικά από τα πόδια. Καθαυτός ό κορμός παραμένει λειτουργικά άκαμπτος, ξύλινος.
Στην καθιστή στάση του καγιάκ, όμως, τα πόδια εκτείνονται οριζόντια και η γωνία που σχηματίζουν με τον κατακόρυφο κορμό είναι ορθή. Τα λίγο ή περισσότερο λυγισμένα γόνατα δεν κάνουν διαφορά, καθώς τα στηρίγματα των πελμάτων βρίσκονται έτσι κι αλλιώς στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο με το κάθισμα και τη λεκάνη. Και όπως είναι θεωρητικά ή, έστω, εμπειρικά γνωστό, οι δυνάμεις δεν παράγουν σε κάθετη διεύθυνση κανένα κινητικό αποτέλεσμα, κανένα έργο, δίνουν συνιστώσα μηδέν !
Προκύπτει έτσι μία πρωτόγνωρη κινησιολογική κατάσταση, στην οποία τα πόδια ολόκληρα, από τα δάχτυλα μέχρι τα ισχία, αδυνατούν να συνδράμουν την ισορροπία του σώματος. Τότε που θα βρίσκει ο κορμός αντιστήριξη για να μένει ορθός και να κεντράρεται στο σκάφος ;
Η μόνη απάντηση που χωρεί είναι στα κόκαλα της λεκάνης, ενόσω ο έλεγχος της θέσης του κέντρου βάρους θα ανατίθεται στις πλάγιες κινήσεις της μέσης.
Σε κάθε εκτροπή, το βρέφος, με έκδηλο τον αιφνιδιασμό στο βλέμμα, αντιδρούσε αστραπιαία συσπώντας ενστικτωδώς τους κατάλληλους μυς και ανακτούσε την ισορροπία του χωρίς βοήθεια. Σε έπειθε, ο μπόμπιρας, ότι θα ήταν σχεδόν αδύνατον να τον ρίξεις. Σε τέτοιο βαθμό, που τις πρώτες υστερικές κραυγές από μάνες, θείες και γιαγιάδες διαδέχτηκαν γρήγορα τα γέλια και ο θαυμασμός όλων. Ήταν πολύ εντυπωσιακό.
Το αντανακλαστικό της ισορροπίας από καθιστή θέση είναι επομένως έμφυτο στον καθένα, με τη διαφορά πως, σαν κάθε άλλη δεξιότητα που δεν ασκείται συστηματικά, ατροφεί με τον καιρό και πέφτει σε απραξία. Έτσι που, όταν ξαφνικά ανακληθεί σε δράση, να αποδείχνεται αδούλευτο, ακατέργαστο.
Σε όρθια στάση -βλέπετε- στη βάδιση, το τρέξιμο ή το άλμα, τη φροντίδα της ισορροπίας αναλαμβάνουν κυρίως τα πόδια και τα χέρια, το ίδιο στα περισσότερα αθλήματα και τις διαδεδομένες παιδιές. Ακόμα και στις ρίψεις, την πυγμαχία, την ξιφασκία, το σκι, την ιππασία, την ποδηλασία χωρίς χέρια, ο κορμός ισορροπεί βρίσκοντας αντιστήριξη στα πέλματα και οι τοποθετήσεις του ελέγχονται ουσιαστικά από τα πόδια. Καθαυτός ό κορμός παραμένει λειτουργικά άκαμπτος, ξύλινος.
Στην καθιστή στάση του καγιάκ, όμως, τα πόδια εκτείνονται οριζόντια και η γωνία που σχηματίζουν με τον κατακόρυφο κορμό είναι ορθή. Τα λίγο ή περισσότερο λυγισμένα γόνατα δεν κάνουν διαφορά, καθώς τα στηρίγματα των πελμάτων βρίσκονται έτσι κι αλλιώς στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο με το κάθισμα και τη λεκάνη. Και όπως είναι θεωρητικά ή, έστω, εμπειρικά γνωστό, οι δυνάμεις δεν παράγουν σε κάθετη διεύθυνση κανένα κινητικό αποτέλεσμα, κανένα έργο, δίνουν συνιστώσα μηδέν !
Προκύπτει έτσι μία πρωτόγνωρη κινησιολογική κατάσταση, στην οποία τα πόδια ολόκληρα, από τα δάχτυλα μέχρι τα ισχία, αδυνατούν να συνδράμουν την ισορροπία του σώματος. Τότε που θα βρίσκει ο κορμός αντιστήριξη για να μένει ορθός και να κεντράρεται στο σκάφος ;
Η μόνη απάντηση που χωρεί είναι στα κόκαλα της λεκάνης, ενόσω ο έλεγχος της θέσης του κέντρου βάρους θα ανατίθεται στις πλάγιες κινήσεις της μέσης.