Σωστικα μεσα

[Pai Mei]

Θα επιχειρήσω να γράψω συγκεντρωμένα ορισμένα από αυτά που θεωρώ ως κατάλληλες ενέργειες, γενικώς στο θέμα της ασφάλειας, μαζί με κάποια στοιχεία εξοπλισμού. Αποτελούν φυσικά καθαρά προσωπικές απόψεις, απόλυτα ανοιχτές στον έλεγχο και την κριτική του καθενός.

Θα χώριζα κατ' αρχάς τις διαδικασίες σε δύο ενότητες, σε αυτές που πρέπει να γίνουν πριν τον απόπλου, και αυτές που πρέπει να γίνονται κατά τη διάρκεια του πλου. Δεδομένου ότι το θέμα της ασφάλειας είναι πολύ σοβαρό, δεν θέλω να κάνω διαβαθμίσεις ανάλογα με την απόσταση που πρόκειται να διανυθεί, το αν θα φύγω μακριά από την ακτή, το αν βγαίνω "μόνο μια βόλτα" κ.λπ.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο αντικειμενικός στόχος μας είναι να απολαύσουμε την όλη εμπειρία και να επιστρέψουμε σώοι στην στεριά, χωρίς να δημιουργήσουμε -άθελά μας- προβλήματα σε άλλους θαλασσινούς ή να βάλουμε σε αγωνία τους δικούς μας.

Πριν τον απόπλου:

• Είναι σημαντικό να ξέρω τι καιρό θα συναντήσω. Άρα πάντα παίρνω πρόγνωση 1 μέρα πριν ξεκινήσω από τουλάχιστον 2 διαφορετικές πηγές. Αν πρόκειται για πολυήμερο ταξίδι, είτε έχω μαζί μου συσκευή με internet ώστε να παίρνω απευθείας πρόγνωση, είτε τηλεφωνώ σε άνθρωπό μου σε στεριά για να μου τη μεταφέρει. Αν έχουμε δικό μας άνθρωπο μετεωρολόγο, που μπορούμε να τον "αγγαρέψουμε" για λίγα λεπτά, ακόμα καλύτερα.
  
• Πάντα ενημερώνω τουλάχιστον έναν άνθρωπο στη στεριά, για τη διαδρομή μου και τι ώρα σκοπεύω να επιστρέψω. Σε ταξίδι, φροντίζω να στέλνω αναφορά σε κάθε προσγειάλωση. Έτσι, αν κάτι πάει στραβά ενόσω βρίσκομαι στο νερό και χάσω π.χ. τις επικοινωνίες μου, θα ξέρουν τουλάχιστον που να με ψάξουν. Όπως μπορεί να σας διαβεβαιώσει και ο Random, ένας από τους ελάχιστους ανθρώπους στην Ελλάδα που έχουν ασχοληθεί σε τέτοιο βάθος με το αντικείμενο της Έρευνας και Διάσωσης, ο εντοπισμός ανθρώπου σε θαλάσσια περιοχή μεγάλης ακτίνας είναι μία πολύ δύσκολη υπόθεση. Και δυστυχώς ο χρόνος είναι συνήθως πολύ περιορισμένος.
  
• Δεν ξεκινάω καν, αν δεν νιώθω καλά σωματικά ή ψυχικά. Το καγιάκ είναι μια πολύ απαιτητική ψυχοσωματική διαδικασία, για την οποία πρέπει να είσαι έτοιμος στο 100%. Στα αυτονόητα συμπεριλαμβάνονται ένα καλό γεύμα, για φόρτιση αποθηκών ενέργειας και ικανή ενυδάτωση. Ένα καλό χεσιματάκι επίσης δεν είναι καθόλου άσχημη ιδέα, πριν μπούμε στο σκάφος. ;D
  
• Προθέρμανση. Ένα καλό σετάκι από ασκήσεις ζεστάματος, διάρκειας 15' τουλάχιστον θα μειώσει την πιθανότητα τραυματισμού εν ώρα κωπηλασίας και θα μας φέρει σε ετοιμότητα πολύ πιο γρήγορα.
  
• Έλεγχος σκάφους και εξοπλισμού. Να σιγουρευτούμε ότι όλα τα πράγματα είναι στη θέση τους, πάνω μας ή στο σκάφος, ότι δουλεύουν και ότι θα είναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή, εφόσον τα χρειαστούμε. Προσωπικά, νιώθω μεγάλη ηρεμία όταν ξέρω ότι όλα έχουν ελεγχθεί και δουλεύουν σωστά.
  
• Είναι καλό να υπάρχει ένα πρόγραμμα του τι θα κάνω, που θα πάω, που θα σταματήσω για ανεφοδιασμό, πόσα νμ θα διανύσω, πότε θα επιστρέψω. Δεν λέω ότι σε κάθε βόλτα θα κάτσεις να προγραμματίσεις με σχολαστικότητα το κάθε τι, διότι ίσως έτσι χάνεται και η μαγεία της όλης διαδικασίας, αλλά ένα γενικό πλάνο, έστω νοερό, δεν ζημίωσε ποτέ κανέναν.
  

Κατά τη διάρκεια του πλου:

• Ενυδάτωση σε τακτά χρονικά διαστήματα, και κατά προτίμηση με ισοτονικό μίγμα, ώστε να αποκαθίστανται οι ηλεκτρολύτες που χάνονται κατά τη διάρκεια της άσκησης. Τα ισοτονικά περιέχουν σε κάποια αναλογία και νάτριο, οπότε δεν υπάρχει και ο κίνδυνος της υπονατριαιμίας που δημιουργεί η άφθονη κατανάλωση νερού και μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τον οργανισμό (έως θάνατο).
  
• Σε συνέχεια του προηγούμενου, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε ο κινητήρας του σκάφους. Αν κινητήρας αρχίσει η να ρετάρει ή στην χειρότερη περίπτωση σπάσει, μένουμε στην καλύτερη καραβοφάναρο. Άρα η πρόσληψη καυσίμου για τον μεταβολισμό του σε ενέργεια είναι απαραίτητη και πρέπει να γίνεται σε τακτική βάση. Θεωρώ το απολύτως καλύτερο τρόφιμο για μεγάλες αποστάσεις την μπανάνα, την οποία θα χαρακτηρίζα χαριτολογώντας "αναβολικό σε συσκευασία φρούτου". Τα μπαράκια, οι σοκολάτες κ.λπ τρόφιμα με μεγάλη ποσότητα γλυκόζης δεν είναι ό,τι καλύτερο γιατί δίνουν ένα στιγμιαίο overboost, αλλά πολύ σύντομα ακολουθεί ακόμα μεγαλύτερη πτώση. Η μπανάνα θέλει 1-2 ώρες για να μεταβολισθεί, άρα σε μεγάλες αποστάσεις φροντίζω να έχω φάει μία πριν φύγω, και μία κατά τη διάρκεια της πλεύσης. Το θέμα της διατροφής είναι τεράστιο από μόνο του, οπότε το κλείνω εδώ.
  
• Eπικοινωνίες. Αυτό που είπε παραπάνω ο Random είναι ο απόλυτος κανόνας στη θάλασσα, "δύο ίσον ένα κι ένα ίσον κανένα". Έχω πάνω μου 3 κινητά, τα δύο εφεδρικά σε αδιάβροχες θήκες στο PFD, το πρώτο, περασμένο με σκοινάκι από το λαιμό μου. Έχοντας δοκιμάσει όλα τα αδιάβροχα κινητά της αγοράς, έχω καταλήξει και πάλι στο Samsung, το οποίο χρησιμοποιεί το ανώτερο πρωτόκολλο αδιαβροχοποίησης (από τα εμπορικά κινητά τουλάχιστον). Προσέξτε μόνο να είναι καλά σφραγισμένο το πορτάκι της θύρας. Επιπλέον, φέρω πάντα VHF το οποίο έχω μόνιμα ανοιχτό σε ορισμένες περιπτώσεις.
  
• Σωστικά μέσα. 1 καπνογόνο και 2 βεγγαλικά. Ακόμα δεν έχω καταλήξει στο ποιά είναι η σωστότερη θέση τους στο σκάφος. Όταν κάποτε δοκίμασα να βγάλω το καπνογόνο σε τεστ προσομοίωσης έκτακτης ανάγκης, αποδείχθηκε ότι η θέση του κάτω από το κάθισμα δεν ήταν η σοφότερη, διότι αν άνοιγα το spray-deck για να το πάρω, θα έμπαινε μέσα ζωντανή θάλασσα, με σοβαρές συνέπειες. Ψάχνω να βρω μικρότερο κιτ, ώστε να διερευνήσω κάποια καλύτερη θέση, ενδεχομένως πάνω στο PFD. Στα σωστικά, συμπεριλαμβάνω και την πλωτή άγκυρα, που μπορεί να κάνει δουλειά, αν τύχει και κουραστούμε ή έχουμε κάποια ζημιά σε άρθρωση (τενοντίτιδα κ.λπ) και θέλουμε να μην μας παρασύρει ο καιρός.
  
• Μαχαίρι και σφυρίχτρα. Η σφυρίχτρα υπάρχει ήδη στο υδροδοχείο πλάτης, οπότε είμαστε νέτα. Το μαχαίρι μπορεί να χρειαστεί για ένα σωρό εντελώς άσχετες μεταξύ τους δουλειές, από το να ανοίξεις μια κονσέρβα ή να κόψεις ψωμί, μέχρι το να αφαιρέσεις κάποιο πετραδάκι που μπήκε στην φωλιά του skeg και το σφήνωσε.
  
• Xάρτες. Είναι σημαντικό και από πριν να ξέρουμε τι θα συναντήσουμε σε μια περιοχή (άρα καλό είναι να κάνουμε και μία έρευνα γενικώς για τη θάλασσα, τα παράκτια μέρη που μπορεί να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν, το οδικό δίκτυο κ.λπ), αλλά και στην πορεία να βλέπουμε που βρισκόμαστε και που πάμε. Στους ναυτικούς χάρτες υπάρχουν και πάρα πολλές χρήσιμες πληροφορίες υπό μορφή συμβόλων. Σε συνδυασμό με τον χάρτη είναι φυσικά απαραίτητη η πυξίδα. Το GPS είναι βοηθητικό μέσο ναυσιπλοϊάς και δεν υποκαθιστά τα ανωτέρω.
  
• Ουροδοχείο. Εδώ μας κάνει ένα κομμένο μπουκάλι νερού, με μονωτική ταινία στο χείλος, μην κόψουμε φέτες κανά π*&τσο. Άκρως χρήσιμο εξάρτημα όταν απομακρυνόμαστε από την άκτη ή για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορούμέ να βγούμε στη στεριά.
  
• Χειροκίνητη αντλία αποστράγγισης. Επειδή μου έχει τύχει να είμαι μάρτυρας σε προσπάθεια αποστράγγισης deck σε πολύ άσχημες συνθήκες, θεωρώ την αντλία ένα χρήσιμο μεν βοήθημα, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να συγκριθεί με τις αυτόματες αντλίες που έχουν κάποια καλά βρετανικά σκάφη, ως μέρος του προαιρετικού εξοπλισμού. Το λέω αυτό γιατί όταν γίνεται πανικός είναι δύσκολο να κάνεις απάντληση, έχοντας αφήσει το σκάφος χωρίς στηρίξεις. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι η αντλία να επιπλέει ή και να είναι δεμένη με κάποιο ελαστικό κορδώνι, για να μην την χάσουμε.
  
• Φαρμακείο. Εδώ έχω να γράψω πολλά, οπότε θα επανέλθω σε κάποιο επόμενο ποστ, γιατί και το δικό μου φαρμακείο είναι υπό αναθεώρηση.
  

Αυτά σε μία πρώτη προσέγγιση, είναι σίγουρο ότι κάποια έχω ξεχάσει, τα οποία θα συμπληρωθούν όσο η κουβέντα προχωράει. Επίσης υπάρχει και μία τρίτη ενότητα, το "μετά" την πλεύση, που αφορά την αποθεραπεία κατά βάσιν. Επαναλαμβάνω ότι μερικές φορές μπορεί να γίνεται κάπως σπαστική όλη αυτή η σχολαστικότητα, αλλά γενικώς θεωρώ ότι συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στις τρεις μεγάλες αρετές του καλού καπετάνιου, που είναι η προνοητικότητα, η νοικοκυροσύνη και η ετοιμότητα.